Artificial intelligence
|
Deze experts kunnen je helpen!
|
3 onmisbare bronnen
Meer weten over AI? Download ‘Alles over DATA & AI- Update’
AI oplossing zoeken? Deze AI experts helpen je op weg!
Op de hoogte blijven? Schrijf je in voor de ICT nieuwsbrief
Wat is artificial intelligence?
Wat is artificial intelligence?
Artificial intelligence of kunstmatige intelligentie is niet één specifieke techniek of oplossing, maar een verzameling methoden om op een nieuwe manier informatie te verwerken en gebruiken. Doel daarvan is om menselijke taken uit te laten voeren door software of systemen. Wat ‘intelligente’ systemen van ‘domme’ systemen onderscheidt, is het leervermogen.
Niet-intelligente systemen doen wat via software of de mechanische eigenschappen vast ‘íngebakken’ zit. Het leervermogen dat artificial intelligence kenmerkt is het vermogen van algoritmes om nieuwe data én de gevolgen van eerdere beslissingen op basis van data te gebruiken voor nieuwe beslissingen. Eerdere kennis en ervaringen (data) worden zo gebruikt voor de ontwikkeling van nieuwe kennis en ervaringen. Dat deze systemen op deze manier leren en steeds ‘slimmer’ worden, is de kern van artificial intelligence.
Ontwikkelingen rond AI
Artificial intelligence kent tot nu toe vier fasen die telkens een verdere ontwikkeling van de intelligentie betekenen. De oorsprong van AI ligt al rond 1950. In deze periode werd gestart met het ontwikkelen van machines met het doel om menselijke intelligentie na te bootsen. Elke techniek die daarvoor gebruikt kon worden, viel onder de noemer kunstmatige intelligentie.
In het begin van de jaren 80 is de basis gelegd voor machine learning. Bij deze AI techniek kregen computers de mogelijkheid om te leren, waarbij het niet nodig was dat deze daarvoor geprogrammeerd waren. Als verdere verfijning van de AI technieken, deden neurale netwerken rond het jaar 2000 hun intrede. Tien jaar later werd met deep learning een nog geavanceerde en complexere doorontwikkeling van artificial intelligence technieken mogelijk. Ook zijn cognitieve systemen ontwikkeld, die gericht zijn op het zoals mensen verwerken van informatie op het gebied van waarneming, aandacht, oriëntatie, taalgebruik en specifieke vaardigheden.
Populariteit van ChatGPT
De afgelopen jaren is artificial intelligence vooral bij een breed publiek en in het bedrijfsleven bekend geworden door ChatGPT. Dit generatieve AI tool is ontworpen om menselijke tekst te begrijpen en te genereren. Hierdoor kan het functioneren als een conversatiepartner in natuurlijke taal. ChatGPT wordt vooral gebruikt voor contentgeneratie, vertalingen en chatbots voor klantenservice. Het tool kan vragen beantwoorden, tekst genereren en contextuele gesprekken voeren met gebruikers. Het is getraind op allerlei contentbronnen en heeft daardoor inmiddels een uitstekend taalbegrip en het vermogen tot creatieve tekstproductie.
ChatGPT wordt op grote schaal toegepast door bedrijven, softwareontwikkelaars en onderzoekers die delen van hun content- of softwareproductie willen automatiseren en optimaliseren. Inmiddels is er een groot aantal generatieve AI tools geïntroduceerd die vergelijkbare functionaliteit hebben.
Welke voordelen biedt artificial intelligence?
AI biedt in snelheid, accuratesse, kennis en het doorzien van complexiteit een groot aantal voordelen ten opzichte van wat mensen kunnen. Desondanks zijn er nog talloze menselijke eigenschappen en vaardigheden waar AI (nog) geen oplossing voor biedt. Voor bedrijven biedt AI voordelen bij het verhogen van de productiviteit, het verlagen van de kosten en het ontsluiten van nieuwe mogelijkheden voor innovatieve activiteiten, bedrijfsprocessen en marktstrategieën. In steeds meer sectoren wordt de innovatie inmiddels bepaald door nieuwe AI toepassingen.
AI is onlosmakelijk verbonden aan data. Belangrijk voordeel is dat AI middels algoritmes op hoge snelheid zeer grote hoeveelheden data kan analyseren en dat je die analyse kan gebruiken om toekomstige gebeurtenissen te voorspellen. Eenmaal getraind kunnen AI oplossingen vervolgens foutloos en onophoudelijk werkzaamheden uitvoeren die voor mensen vervelend of afstompend zijn.
Door AI bestuurde robots kunnen werk doen dat voor mensen gevaarlijk is, zoals het werken met bepaalde machines of werken in onprettige of onveilige omgevingen met veel stof, lawaai of hitte. AI kan ook met grote snelheid waardevolle informatie halen uit enorme hoeveelheden data. Hiermee kan het direct geld besparen of winst opleveren. Een voorbeeld hiervan is het snel afstemmen van prijzen op consumentengedrag, waarbij klanten op basis van hun profiel een prijs krijgen aangeboden die zij bereid zijn te betalen.
Als AI goed wordt toegepast en gebruik kan maken van betrouwbare data, draagt het bij aan efficiëntieverbetering, betere automatisering, nauwkeurigere data analyses, betere besluitvorming, geoptimaliseerde klantenservice en nauwkeurigere onderzoeksresultaten. De komende jaren zal AI steeds meer toepassingen vinden, waardoor de specifieke voordelen nog duidelijker zullen worden.
Wat zijn nadelen van artificial intelligence?
Artificial intelligence kent ook nadelen en beperkingen. Zo wordt AI vaak in verband gebracht met het verlies aan werkgelegenheid en banen, de hoge kosten die met de ontwikkeling en implementatie van AI oplossingen gemoeid zouden zijn en diverse beveiligingsrisico’s.
Terugkerende thema’s zijn ethiek en privacy. AI kan persoonlijke privacy in gevaar brengen, als steeds meer data verzameld moet worden voor analyses en besluitvorming. Ethisch gaat het over de rol van AI in besluitvormingsprocessen, waarbij niet optimaal werkende algoritmen kunnen leiden tot ongelijke of oneerlijke behandeling van bepaalde groepen mensen.
Ook de afhankelijkheid van AI technologie in de samenleving als geheel, wordt als potentieel nadeel gezien. Grote afhankelijkheid van AI oplossingen kan leiden tot kwetsbaarheden als systemen uitvallen, er kritische fouten optreden of er moedwillig gesaboteerd wordt. Daarnaast is de energiebehoefte van met name generatieve AI erg groot. Waar dit niet opgelost kan worden met duurzame energie, kan ook dit als nadeel van AI gezien worden.
Welke beperkingen heeft AI?
Beperkingen zijn er vanwege bepaalde complexe taken die AI nog niet aankan. AI kan moeite hebben met contextuele en complexe probleemoplossing, die nu (nog) menselijke intuïtie en creativiteit nodig heeft. Machines kunnen fouten maken die onvoorspelbaar zijn of niet in staat zijn om subtiele menselijke nuances te begrijpen. Daarnaast loopt de regelgeving structureel achter op de ontwikkelingen rond artificial intelligence. Mogelijke gevaren worden hierdoor nog niet door wet- en regelgeving beperkt.
Wat is de rol van data bij AI?
Artificial intelligence baseert alle output op de input van het systeem en de conclusies die daar tussentijds uit voortvloeien. Dit betreft allemaal data
Wat is industrial AI?
AI kent steeds meer toepassingen in de maakindustrie en andere productiebedrijven. Dit vooral om bedrijfsprocessen efficiënter te maken en de kwaliteit van die processen te verhogen. Het toepassen van AI in de industrie wordt industrial AI genoemd. Deze vorm van AI is de afgelopen jaren veel toegankelijker geworden voor middelgrote en kleinere bedrijven. Reden hiervan is dat de kosten van AI toepassingen in de industrie sterk zijn gedaald. Dat geldt vooral voor de kosten van dataopslag en rekenkracht in de cloud, de kosten van slimme sensoren en de kosten van deels voorgeprogrammeerde algoritmes.
Artificial intelligence kan je helpen de productiviteit te verbeteren met automatische herkenning van mogelijke storingen en het modelleren van verbeteringen. Een bekende toepassing daarvan is het volgen van en ingrijpen op de onderhoudscyclus van productiemachines en voertuigen. Ook kan AI meer inzicht geven in productiefactoren en bijdragen aan het optimaal automatiseren van de productie.
Wat is enterprise AI?
Industriële bedrijven, financiële instellingen, e-commerce bedrijven en andere ondernemingen passen AI steeds vaker toe en op een steeds grotere schaal. In veel gevallen werken die toepassingen onopvallend ‘onder de motorkap’ van de applicaties die door die bedrijven in hun processen worden gebruikt. De technologie werkt op de achtergrond, terwijl op de voorgrond de invloed ervan merkbaar is. Het door bedrijven toepassen van artificial intelligence wordt aangeduid als enterprise AI.
Enterprise AI is het doelgericht toepassen van kunstmatige intelligentie in bedrijfsprocessen. Met deze vorm van AI brengt een bedrijf gemakkelijker knelpunten in kaart en lost het eenvoudiger problemen op. Een voorbeeld daarvan is het kostenefficiënt controleren van individuele producten op hele kleine afwijkingen. Door de steeds goedkopere en grotere rekenkracht en zelfstandigheid van AI, kunnen nu controles worden uitgevoerd op een schaal die voorheen veel te duur was.
AI en bedrijfssoftware
Steeds vaker maakt eenvoudige of al geavanceerdere AI functionaliteit deel uit van bedrijfssoftware oplossingen. De software herkent dan bijvoorbeeld automatisch een type input, klant of administratief boekstuk, waardoor een deel van de verwerking automatisch kan verlopen. Of er zijn automatische waarschuwingen als bepaalde data afwijkt van eerdere patronen.
Dit soort geïntegreerde AI toepassingen komen inmiddels veelvuldig voor bij CRM software, ERP software, financiële software en HRM software. Ook in de automatisering van logistieke processen en het beheer van de supply chain maakt AI functionaliteit steeds vaker deel uit van de software. Voor de optimalisatie van magazijnprocessen is dit bijvoorbeeld het geval bij warehouse management oplossingen en WMS software.
Soorten AI, machine learning en deep learning
Soorten artificial intelligence
Artificial intelligence bestaat in verschillende soorten, afhankelijk van de complexiteit, het toepassingsgebied, en de technieken die worden gebruikt. Twee veelgebruikte termen hierbij zijn machine learning en deep learning.
- Machine learning – Dit is een vorm van AI die algoritmes gebruikt om patronen in data te zien en te herkennen zonder dat de tool hiervoor expliciet geprogrammeerd is voor specifieke taken. Machine learning maakt gebruik van statistische technieken om systemen de mogelijkheid te geven om met ervaring te leren. Hierbij onderscheiden we supervised, unsupervised en reinforcement learning.
- Deep learning – Dit is een verdieping van machine learning die gebruik maakt van diepe neurale netwerken met vele lagen. De technologie is bijzonder effectief in het herkennen van patronen en kenmerken in grote hoeveelheden data, zoals beelden, geluid en tekst. Deep learning heeft dan ook voornamelijk toepassingen bij beeldherkenning, spraakherkenning en natuurlijke taalverwerking.
Andere soorten AI zijn bijvoorbeeld computer vision en robotica. Computer vision is de wetenschap en technologie die machines laat ‘zien’ en de mogelijkheid biedt om beelden te interpreteren. Deze techniek wordt veel gebruikt voor gezichtsherkenning, de detectie van objecten en automatische beeldclassificatie. Bij robotica wordt AI gecombineerd met mechanica en elektrotechniek om robots te maken die fysieke taken kunnen uitvoeren. AI zorgt er dan voor dat robots kunnen navigeren in hun omgeving en complexe taken zelfstandig kunnen uitvoeren.
Cognitieve systemen
Cognitieve systemen zijn IT systemen die ontworpen zijn om te werken zoals menselijke cognitieve processen werken. Cognitieve functies zijn gericht op het verwerken van informatie en hebben te maken met onder andere waarneming, aandacht, oriëntatie, taalgebruik en vaardigheden. Bij deze systemen kunnen menselijke taken en menselijk denken uitgevoerd worden door computers, zoals dat algemeen geldt voor artificial intelligence.
Cognitieve systemen gebruiken geavanceerde technologieën, zoals machine learning, neurale netwerken en natuurlijke taalverwerking om data te verwerken, om deze te interpreteren, om kennis te verwerven en om deze kennis toe te passen. De systemen zijn dan ook bedoeld voor het begrijpen van natuurlijke taal, het leren van nieuwe informatie en het nemen van beslissingen.
Op cognitie gerichte systemen worden toegepast in verschillende branches, zoals gezondheidszorg, financiën, verzekeringen, transport, onderwijs en productie. In de gezondheidszorg kunnen ze bijvoorbeeld worden gebruikt om medische gegevens te analyseren en om artsen te helpen bij het stellen van diagnoses en het kiezen van de juiste behandelingen. In de financiële sector kunnen deze systemen worden gebruikt voor fraudedetectie en risicobeheer.
Cognitieve systemen hebben als voordeel dat ze in staat zijn om grote hoeveelheden data te verwerken en te analyseren en om snel en nauwkeurig beslissingen te nemen op basis van deze data. Ze zijn in staat om te leren en zich aan te passen aan nieuwe situaties. Hierdoor worden ze steeds beter in het uitvoeren van hun taken. Doordat deze intelligente systemen in staat zijn menselijke taal te begrijpen en te verwerken, kan je ze inzetten als virtuele assistenten, chatbots en andere vormen van communicatie tussen mens en machine. Cognitieve systemen worden gezien als een belangrijke ontwikkeling in de toepassing van kunstmatige intelligentie en de verdere integratie van machines en robots bij bedrijven en organisaties en in de privéomgeving.
Toepassingen van artificial intelligence
Welke toepassingen heeft AI?
Artificial intelligence is voor velen een abstract, technisch onderwerp, maar AI toepassingen worden echter al steeds concreter. Ook in jullie organisatie kan AI een grote impact op je bedrijfsactiviteiten krijgen. Mogelijke toepassingen zijn:
- Voorspellende analyses – AI kan je gebruiken om voorspellende modellen te maken op basis van historische gegevens, waardoor je bijvoorbeeld nauwkeuriger kan voorspellen wanneer machines onderhoud nodig hebben of wanneer je klanten waarschijnlijk weer producten gaan bestellen.
- Fraudeopsporing – AI algoritmen kan je toepassen om onregelmatigheden in data te detecteren en frauduleuze activiteiten te identificeren, zoals creditcardfraude of verzekeringsfraude.
- Personalisatie – Door AI toe te passen op je klantgegevens, kan je jullie klanten gepersonaliseerde aanbevelingen geven en aanbiedingen doen op basis van individuele interesses en gedrag.
- Beeld- en spraakherkenning – AI kan je gebruiken voor beeld- en spraakherkenning, wat toepassingen heeft in bijvoorbeeld gezichtsherkenning en spraakgestuurde zoekopdrachten.
- Kwaliteitscontrole – AI kan gebruikt worden voor het analyseren van gegevens over productiekwaliteit en defecten, waardoor je jullie productieprocessen kan optimaliseren en de kwaliteit van je producten kan verbeteren.
- Geautomatiseerde besluitvorming – AI helpt je bij het maken van geautomatiseerde besluitvormingsprocessen, waardoor je snellere en betere beslissingen kan nemen over bijvoorbeeld productieplanning of financiële investeringen.
- Robotica – Je kan met AI robots trainen en programmeren voor het uitvoeren van taken in je productieruimten, magazijnen en andere omgevingen.
- Beeld- en videoregistratie – AI kan je gebruiken om objecten te herkennen en te classificeren in afbeeldingen en video’s, wat voordelen biedt voor de automatisering van beeldverwerkingstaken in de gezondheidszorg, beveiliging en industrie.
- Natuurlijke taalverwerking – Hierbij kan AI worden gebruikt om automatisch geschreven of gesproken tekst te analyseren en te begrijpen, zoals chatbots voor klantenservice of automatische vertaling.
- Predictive modeling – Toepassingen hiervan zijn om voorspellende modellen te ontwikkelen voor een breed scala aan toepassingen, zoals fraudedetectie, prijsvoorspelling en kredietrisicobeoordeling.
- Autonome systemen – Diep gestructureerd leren kan worden gebruikt om autonome systemen te ontwikkelen, zoals zelfrijdende auto’s en autonome robots.
- Persoonlijke assistenten – In dit geval wordt AI gebruikt om persoonlijke assistenten te ontwikkelen die in staat zijn om menselijke spraak en opdrachten te begrijpen en te reageren op basis van de context en de persoonlijke voorkeuren van de gebruiker.
AI en bedrijfsbeslissingen
Bij veel bedrijfsbeslissingen kan kunstmatige intelligentie je helpen. Het aannemen van personeel bijvoorbeeld betreft beslissingen die tot op heden bijna altijd door een mens genomen worden. Maar steeds vaker zorgt HR software bij bedrijven voor de eerste selectie van cv’s. Door algoritmen aangestuurde beslissingen zijn sneller, maar de werking van algoritmen is niet altijd even inzichtelijk. Als het cruciaal is om achteraf te kunnen terugzien waarom je een bepaalde beslissing hebt genomen, zoals bij juridische beslissingen, kan AI alleen een ondersteunende rol spelen.
AI en process automation
Dankzij artificial intelligence kan software bepaalde administratieve taken van jullie medewerkers overnemen. De software wordt geprogrammeerd om bepaalde handelingen uit te voeren en kan daar vervolgens zelf verbeteringen in aanbrengen. AI is dan onderdeel van robotic process automation (RPA). Deze toepassing van intelligente systemen helpt om je medewerkers minder te belasten met activiteiten die veel tijd kosten en veel herhaling kennen.
AI en gebruiksgemak
Een goed voorbeeld van geïntegreerde AI is te vinden in e-commerce en webshops. Toen Amazon voor het eerst zijn productsuggesties lanceerde, was dat voor het grote publiek een revolutie in gebruiksgemak en voor het bedrijf een slimme manier om meer producten te verkopen. Nu hebben alle webshops deze functie.
AI en klantenservice
Klantenservice is één van de belangrijkste aspecten in jullie klantrelaties. Een goede klantenservice kan meer toegevoegde waarde leveren als hoogwaardige klantdata snel beschikbaar is. Bij klantrelaties wordt artificial intelligence bijvoorbeeld gebruikt bij de interactie met je klanten via chatbots. Chatbots kunnen leren van een grote hoeveelheid eerder gevoerde conversaties. Ze gebruiken die ervaring om je klanten te rubriceren en te reageren op hun geschreven tekst of spraak. Chatbots werken kostenbesparend. Nadeel is dat een deel van je klanten chatbots als vervelend zullen ervaren.
AI en marketing
In moderne CRM systemen zit artificial intelligence vaak al ingebouwd. AI analyseert categorieën en trends uit de data die de software over je klanten verzamelt. Gedragspatronen van groepen klanten leiden tot verbeteracties en klantgerichte marketing. AI kan ook voorspellingen doen, zoals welke van jullie klanten het meeste potentieel hebben voor een upsell of welke klanten een bepaald product het meest zullen waarderen.
AI en zoekgemak
Het is voor jullie medewerkers vaak tijdrovend en frustrerend om te zoeken in interne systemen, zoals CRM of DMS systemen. AI kan de zoekfunctie aanzienlijk verbeteren, waardoor gebruikers merken dat hun zoekresultaten relevanter worden. Indirect heeft AI in dit voorbeeld ook een positieve invloed op medewerkerstevredenheid. Vaak is een hogere productiviteit daarvan het resultaat.
AI en logistiek
Bij distributie en logistiek worden grote hoeveelheden data gegenereerd. Omdat deze data vaak al gestructureerd beschikbaar is, kan deze ingezet worden voor AI systemen die werkstromen en supply chains optimaliseren. Dat gebeurt door alle deelprocessen beter op elkaar aan te laten sluiten. Levertijden, voorraden en personeelscapaciteit kan je zo optimaliseren.
AI en computer vision
Met computer vision kan AI objecten herkennen en beoordelen. Dat kan gaan om producten op een lopende band, gezichten bij de ingang van een bedrijfsterrein of vele andere toepassingen. AI kan aan de beelden categorieën toekennen, bijvoorbeeld ‘voldoende kwaliteit’ en ‘onvoldoende kwaliteit’. Zo kan de kwaliteitscontrole of de selectie van producten, zoals groenten en fruit, worden geautomatiseerd. Gezichtsherkenning kan een belangrijke ondersteuning bieden bij beveiliging, zoals dat belangrijk kan zijn bij toegangscontrole, urenregistratie of het inloggen op computers en machines.
AI en spraakherkenning
Gesproken en geschreven menselijke taal is lange tijd ongrijpbaar geweest voor computers. Dankzij de enorme toename van de hoeveelheid spraak en tekst die de afgelopen jaren online is gezet, kunnen AI algoritmes nu goed worden getraind om menselijke taal te herkennen en te reproduceren. Dit heet natural language processing (NLP) of language technology.
Specifieke toepassingen van AI
Artificial intelligence kan overal in het bedrijfsleven en de samenleving worden toegepast. Andere voorbeelden zijn:
- Banken gebruiken AI om witwastransacties te herkennen.
- Bij recruitment helpt AI om kandidaten te selecteren en testen.
- HR kan met AI aan de hand van werkprestaties de juiste personeelsleden selecteren voor promotie.
- In de industrie kan een algoritme ‘zien’ wanneer een machine onderhoud nodig heeft.
- AI doet aanbevelingen over energiebesparing bij productiebedrijven.
- In ziekenhuizen ondersteunt AI de herkenning van ziektebeelden en daarmee de diagnose door artsen.
- AI kan helpen potentiële pandemieën tijdig te herkennen, zodat de impact daarvan beperkt blijft.
- Fruittelers en veilingen kunnen met AI rot fruit en gezond fruit scheiden.
- De politie gebruikt AI om het gebruik van mobiele telefoons tijdens het autorijden te voorkomen.
- Wetenschapscentra gebruiken AI om onderzoekers sneller toegang te geven tot onderzoeksdata.
- In auto’s helpt AI gevaarlijke situaties te herkennen
- Webshops gebruiken AI om de juiste producten aan klanten voor te stellen.
- Het MKB gebruikt AI voor e-commerce en klantenbeheer.
- Logistieke bedrijven gebruiken AI voor route- en vervoersplanning.
- In productiebedrijven helpt AI bij het optimaliseren van de toeleveringsketen.
- Bij navigatie helpt AI om de snelste, kortste of efficiëntste route te vinden.
- In medische laboratoria wordt AI ingezet om geneesmiddelen te ontwikkelen.
- Met AI kunnen automatisch teksten samengesteld en vertaald worden.
- AI helpt juristen in het vinden en gebruiken van jurisprudentie en helpt bij argumentatie.
AI specialisten
Overzicht van leveranciers en adviseurs
AI gaat steeds grotere invloed krijgen op alle aspecten waar je als bedrijf mee te maken hebt. Vraag is wanneer jullie je erin gaan verdiepen of het aantal toepassingen waarvoor je nu al AI inzet uitbreidt. Het specialistische karakter van artificial intelligence vereist dat je voor toepassingen ervan in jullie producten, diensten of bedrijfsprocessen praktisch altijd hulp nodig zal hebben van AI specialisten. Een aantal van de meest ervaren en deskundige vind je in dit overzicht.
Lees verder over AI
Meer weten over AI? Download ‘Alles over DATA & AI- Update’
AI oplossing zoeken? Deze AI experts helpen je op weg!
Op de hoogte blijven? Schrijf je in voor de ICT nieuwsbrief
Ook interessant
Data analytics
Business intelligence
Data management
Digitale transformatie
